اسامي فوت شده‌هاي خرم‌آباد و لرستان در فروردين 1394

خورشيد شريفي‌والا فرزند محمد
جاني‌بك صفي‌پور رمضان‌آباد فرزند درويش‌علي
گل‌آفتاب قاسم‌زاده فرزند محمدمراد
صديقه رحيمي فرزند ميرزا
زليخا سگوند فرزند نيازعلي
قندي دالوند فرزند عبدالله
خورشید رحمتی فرزند حاجی‌مراد
میرمحمد سپهوند فرزند حاجی‌مراد
میرطلا دهقانی فرزند ملک‌علی
علی دالوند فرزند عبدالله
سلطان‌مراد هنامی فرزند شامراد
حیدر بیرانوند فرزند محمد
شرف سپهوندی‌منفرد فرزند خدارحم
علی‌رضا قهرمانی‌چگنی فرزند علی‌شاه
صید حمید فرهادی فرزند شاه‌مراد
شیرعلی مریدی فرزند زیدعلی
علی روشن‌پور فرزند مهدی
محسن ندری فرزند ملک‌میرزا
صغری ساکی فرزند صید مراد
کریم بیرانوند فرزند کسه
سپهدار فلاح‌نژاد فرزند ولی‌خان
خانم‌بانوآزادبخت فرزند کسعلی
علی همتی‌صحبت‌آباد فرزند کریم
مصطفی بهرامی فرزند برات‌علی
خدابس بارنگ فرزند مهرعلی
علی‌محمد بیرانوند فرزند شاه‌قلی
جهان‌بانو میخک‌بیرانوند فرزند سردارخان
درویش‌حسین نظری فرزند محمدرحیم
مراد اولاد فرزند علی‌رضا
ابراهیم خورشیدوند فرزند حسین‌جان
سنگین رک‌رک فرزند علی‌محمد
یارمراد محمدکریمی فرزند علی‌مراد
محمدمراد امیری‌زاده فرزند جمعه
خداداد علی‌پوری فرزند چراغ‌علی
بهمن کاییدی فرزند لطف‌علی
نازاره سلکی فرزند قاسم
حمزه دارایی فرزند عزت‌الله
کبری یوسف‌نژاد فرزند صیدمحمد
سجاد داودزاده فرزند علی‌محمد
سید سعید موسوی فرزند سید نامدار
حرم‌بانو سیفی فرزند عزیز
شاهپاره دالوند فرزند جهان
علی‌رضا دیناری‌پور خدارسان
علی‌غافل عالیخانی فرزند محمدتقی
نباتی گنجی فرزند علی
غلام پاکزادی فرزند پیرمراد
نورمراد بیران‌بند فرزند علی
ليلي عباسيان فرزند پاپی‌علی (همسر مرحوم سيد سعيد آراسته)
مهدي سلاح‌ورزي (سلاح‌برزين) فرزند ولي‌الله
نوربانو بیرانوند فرزند علی
نازطلا سگوند فرزند صیدمحمد
گل‌نسا لرستانی فرزند حسین‌جان
والیه امیری فرزند نظرعلی
اشرف سپه‌وند فرزند محمدحسین
لیلی کریمی‌چنگایی فرزند ابراهیم
دهمن احسانی فرزند غلام‌حسین
سیدمحمد موسوی فرزند سیدعوض
رباب‌خانم وصله فرزند صیدعلی
صبا علی‌پور فرزند رحمان
ابراهیم دانیال‌نیا فرزند مهدی
صید بزرگ کولی‌وند فرزندعلی‌احمد
زهرا فرج‌الهی فرزند شفیع‌خان
بهرام صفربیرانوند فرزند نوروز
اسحاق کلان‌زاده فرزند شامهدی
شاعباس مریدی‌زاده فرزند نامدار
صادق عباس‌هیه فرزندزاعلی
ملیحه سپه‌وند فرزند علی‌مراد
احسان کرم‌رضایی فرزند علی‌میرزا
جواد دالوند فرزند خداداد
ماهی‌خانم رضاییان‌بسطامی فرزند آقامیرزا
ابوذر گراوندضرونی فرزند صید نعمت
مهتاب محمدی فرزند نظر
مریم سعیدیان فرزند اسحاق
گوهر حاتم‌وند فرزند غلام‌علی
احمد مهرجو فرزند شفیع‌خان
صغری سبزی فرزند رضاعلی
گل‌بانو زینی‌اصلانی غرزند فرج
ذبیح‌الله ساکی فرزند حق‌علی
معصومه وکیلی‌مفرد فرزند علی
فاطمه قانع فرزند هاشم
جواهر فلاحی‌زیلو فرزند حسین‌علی
ابراهیم نام‌پور فرزند عباس
تاج‌خانم حجاریان فرزند جعفر

نعمت‌الله دالوندپور فرزند محرم
سامی دریکوند فرزند سعید
عذری خاک‌پور فرزند هاشم
شیرمحمد میرزایی فرزند شوگر
گوطلا سیمین فرزند شاه‌مراد
سبزمراد نیکوکار فرزند حاجی
بلور کرزه‌بر فرزند مهدی
جواد فرجی فرزند شم‌علی
عشرت پیکرا فرزند محمود
لیلا صفری فرزند الماس
سيد اسد طاهري فرزند سيد احمد

كرم كرم‌خاني فرزند ابراهيم

زهرا ملكشاهي فرزند نعمت‌الله

نورالله جواهري فرزند حسن

خسرو باباعلي فرزند نورالله

امرعلي سپهوند فرزند هادي

علي‌آقا مدرسي فرزند داوود

علي‌عباس ساكي‌پور فرزند علي‌رحم

پاپي فقيهي فرزند ابراهيم

سعيد بيگ‌مسافر فرزند مرادعلي

ثمين خسروي‌فرد فرزند مجيد

اصغر درويشي‌چيه فرزند نقي‌مراد

گوهر پاپي فرزند علي جان

حسن مرادپور سرگشتي فرزند لطيف

ايرج فقرپور فرزند پيرولي

ولي رشيدي فرزند علي‌رحم

صيدعباس سپهوند فرزند عيسي

پيركه چنگايي فرزند عوض

صغري سهراب‌پور فرزند يدالله

سيدكريم رضايي فرزند سيدموسي

قدم‌خير بداق فرزند شاه‌ولي

محمد فخرايي‌نيا فرزند شيرمحمد

ثريا رفيعي‌دليجاني فرزند بابا

فتح‌الله خيرالهي فرزند صيدمحمد

ملوك دباغي فرزند تقي

اشرف‌خانم عاليخاني‌چگني فرزند مهرعلي

موسي اسدي فرزند احد

فرج خسروي‌نژاد فرزند لطيف

چراغ‌علي نظري فرزند علي‌عسگر

شاه‌كوچك ناصري فرزند علي‌رحم

محمدرئوف ميرزاوند فرزند فرزند رضا

عذرا ساكي فرزند حاجي‌مراد

اردشير براري‌پور فرزند محمدجان

علي كاظمي‌هابيل فرزند علي‌رضا

ياور پيرداده‌بيرانوند فرزند عباس

صمد مهدويان‌سرابي فرزند نورالدين

محمدباقر سلطاني فرزند جواد

علي‌محمد رستمي فرزند محمد

پيرمراد ولي‌پور فرزند پيره

صيدرحيم كمري‌پور فرزند آقاخان

منيژه مرادي فرزند باباخان

هما دارايي‌زيري فرزند خورشيد

علي درويش‌زاده فرزند حميد

خديجه پورخداداد تجره فرزند علي اصغر

محمدرسول روزبهاني فرزند محمدابراهيم

فاطمه زارعيان فرزند علي‌حسين

قمرتاج احمدي فرزند رضاحسين

عيسي فرهادي‌نژاد فرزند منصور

سيد قاسم موسوي فرزند سيد فتح‌علي

بدريه چشم‌به‌راه فرزند شيخ‌علي

فاطمه بختياري فرزند دوشنبه

روح‌الدين نعمتي‌سرابي فرزند سهراب

ايمان حيدري‌چگني فرزند شفيع

هادي دلفاني فرزند سليم

فضل‌الله عيني‌وند فرزند غضبان

عبدالرضا مسكوت (فرهنگي بازنشسته) فرزند محمدرضا - بروجرد
شهباز عادلي فرزند محمدتقي از طايفه چنگايي (پدر آرش چنگايي)

فانوس هوشياري (مادر اخوان: علي، محمد، حميد و بابك هوشياري)

علي‌آقا هم مُرد!

زماني كه ديروز از سازمان آرامستان‌هاي خرم‌آباد اسامي فوت شده‌هاي جديد خرم‌آباد را براي پايگاه خبري يافته ارسال كردند تا به روال معمول در بخش فوت شده‌ها قرار گيرد، چشمم به نام "علي‌آقا مدرسي" افتاد!

پيرمرد شريفي كه نزديك به دو دهه مشتري مغازه‌اش در انتهاي خيابان سازمان (معلم شمالي) خرم‌آباد بودم.

علي‌آقا اصالتاً تويسركاني بود. بچه‌هاي خيابان ما همه مشتري‌اش بودند. من هم معمولاً تمرهاي ترش‌مزه و بيسكويت و آدامس را از سال 1360 تا اواخر دهه 70 كه مغازه‌ علي‌آقا از آن‌جا برچيده شد، از او مي‌خريدم.

علي‌آقا دهه پاياني زندگي به دليل بيماري خانه‌نشين شد و اينك پس از گذشت بيش از 90 سال از عمر پربركتش، به رحمت ايزدي پيوست.

ياد آن روزها به خير. ياد سبزي‌فروشي علي‌محمد در خيابان مطهري كه الآن به خدمات موبايل و پيتزافروشي تبديل شده، ياد كيك‌پزي آقاي رسولي(كه فكر كنم بروجردي بود)، مغازه تعميرات يخچال آقاي رئيسي (برادر ميررسول رئيس قهرمان سابق وزنه‌برداري كشور و مالك سينما آزيتا خرم‌آباد) و كفاشي حسن (عرب) كه ابتداي خيابان سازمان قرار داشتند و الآن محل آن‌ها به هتل 4 ستاره رنگين‌كمان (قبل از انقلاب سينما رنگين‌كمان بود) تبديل شده، به خير!

ياد آقاي كاردان(اصالتا بروجردي بود) كه همسايه روبه‌رويي ما بود و مغازه تعميراتي‌اش در كنار منزلش قرار داشت به خير ...

ياد نانوايي سنگكي قديمي خيابان سازمان با شاطر صدري معروف به سعدي (صدرالله علي‌اي) و ناصر كچل (توزيع كننده نان درب منازل) به خير!

صف چندين نفره‌‌ي صبح روزهاي يك‌شنبه كه جلوي مغازه نشريه‌فروشي مرحوم بيات در ابتداي خيابان مطهري مي‌بستيم تا هفته‌نامه "كيهان ورزشي" را  15 ريال بخريم، يادتان هست؟ يادش به خير!

ياد مرحوم هاشم معروف به 4 موتوره كه 2 سال پيش مرد، به خير!

ياد سرسره سنگي سرتپه (تپه سراب شهوا) به خير! ياد سنگ‌چين‌هاي وسط سراب شهوا به خير ... حتي ياد سرتپه و ضد هوايي بالاي آن كه هنگام شليك‌هاي مداومش، از ترس زير پتو مي‌رفتم و از مادربزرگ مي‌خواستم هر چه پتو دارد روي من بياندازد تا بمباران به من آسيبي نزند، ياد آن هم به خير!! (براي ديدن عكس‌هاي قديمي سراب شهوا اين‌جا كليك كنيد)

ياد فوتبال گل كوچك صبح جمعه به خير كه كوچك و بزرگ و فقير و غني خيابان را دور هم جمع مي‌كرد تا ساعتي به خوشي دور هم بودن را تجربه كنند ... چه كسي آن موقع فكر مي‌كرد كه ديگر ممكن است همديگر را نبينيم يا دست سرنوشت هر كدام از ما را يك گوشه‌ي دنيا بفرستد؟

فوتبال گل كوچك در خيابان سازمان خرم آباد

ياد غرغرهاي مرحوم عمه صغري خورشيدي(وفات 1391) هنگام فوتبال گل‌كوچيك بازي كردن ما درب منزلش به خير! انگار نه انگار كه برادرش (علي‌رضا خورشيدي) يكي از بهترين فوتباليست‌هاي تيم ملي جوانان (دهه 40) و تيم ملي بزرگسالان ايران (اوايل دهه 50) بود و عجيب اين كه عمه صغري تا اين حد از فوتبال بدش مي‌آمد كه نمي‌گذاشت درب منزلش بازي كنيم!

ياد دوغ‌هاي ترشي كه در گرماي پرحرارت تابستان با شيشه‌هاي نوشابه از كلمن جلوي مغازه عمو شيرعلي (چغلوند) در سه‌راه مطهري (محل كنوني پاساژ آرش) مي‌خورديم به خير ...

ياد بچه‌‌محل‌هايي كه امروز هر كدام يك گوشه‌ي دنيا هستند از كانادا، استراليا، آلمان و تهران و اصفهان گرفته تا كنج سينه‌ي قبرستان خضر خرم‌آباد به خير ...

آه اي خاطرات دوران كودكي! يادتان به خير ...

 

نفر بالاي تصوير (گوشه سمت راست): مرحوم شاطر صدري (وفات 1375)

درون مغازه علي‌آقا تابستان 1373، از راست: ناصر رحماني (هندباليست)، مهندس منصور ساكي، محسن ميرزايي (برادر مرحوم ناصر ميرزايي) و مرحوم علي‌آقا مدرسي

نام‌هاي قديمي محلات، خيابان‌ها و ميادين خرم‌آباد

امروزه نام اکثر محله‌های تاریخی خرم‌آباد تغییر یافته اما برخی از آن‌ها که ریشه‌ی کهنی دارند هنوز به همان نام‌ها شناخته می‌شوند.
به گزارش يافته، مثلاً منطقه‌ي شاه‌آباد(مطهری) مربوط به دوران شاه عباس صفویه، منوچهرآباد (ورزشگاه تختی و باغ کشاورزی) منصوب به منوچهرخان والی‌زاده (معاصر ناصر‌الدین‌شاه) علی‌آباد (شمشیرآباد) باغ‌های علی‌مردان‌خان والی بوده و پشته حسین‌آباد را حسین‌قلی‌خان ابوقداره (متوفي 1279 خورشيدي) نسبت می‌دهند.
سندی مربوط به سال ١٢٠۶ شمسی هست که در آن نام چال میرحسین، پامنار و قریه ده‌محسن به همين اسامي كنوني در ان دوران به چشم می‌خورد. یعنی این مناطق حدود ١٨٠ سال قبل نیز به همین نام شناخته می‌شدند.
 
نام قديمي برخي خيابان‌هاي خرم‌آباد(داخل پرانتز نام جديد ذكر شده است):
پشت‌بازار (ابوذر)
 كورش- وخميا- وقفي‌ها (اسدآبادي)
 پهلوي، رضاشاه ‌(امام خميني)
كريم‌خان (انقلاب)
بهداري لشكر (معلم يا امت جنوبي)
 سازمان- ثريا (معلم شمالي، امت)
 بهشتي (خيرآباد)
‌راستا مسگران (حافظ)
 اميرحسيني (13 آبان)
 شمشيرآباد، كاسپاريو، محسن‌آباد، علي‌آباد و 25شهريور (شريعتي)
 سعدي (شهدا)
 ششم بهمن (علوي)
 راسته بروجردي‌ها يا سپه (فردوسي)
 طيب (پشته)
 جزام (شفا)
 مصدق- فرهنگ (آيت‌الله كاشاني)
 كتيرايي، شاه‌بختي يا شاه‌آباد (شهيد مطهري)
‌يخچال (مولوي)
 گداخانه (وصال)
دانشگاه، اميرپيرداده، جهان‌گيرآباد يا جن‌گيرآباد (ولي‌عصر)
سوم اسفند، برق (17 شهريور)
دره خرسو ( بلال حبشي)
اطراف  طاق پل شكسته (‌گرگ گيرو)
هنگ سوار (پادگان 07)

چند خيابان و ميدان كه بعد از انقلاب نام آن‌ها تغيير نكرده‌: سبزه‌ميدان، بهياري، سرچشمه، ساحلي، 24 متري ‌حكيم‌آباد، خيام، چهارراه بانك و چهارراه فرهنگ. بقيه خيابان‌ها نيز بعد از انقلاب احداث شده‌اند.
 
 اسامي برخي ميادين قديمي شهر:
مجسمه (آزادي)
 شقايق، پامنار (امام حسين)
 گپ، قيصريه (بزرگ)
 شمشيرآباد، يادبود، كارگر (بسيج)
 كيو (22 بهمن)
 سرگرداب، سوم اسفند (تختي)
بهداري لشكر (انوشيروان رضائي)
پهلوي، دم‌ باغ‌فيض، حسن‌آباد (سبزه‌ميدان)
سعدي (شهدا)
‌ژاندارمري، اميرطهماسبي، معدن‌سنگ، لاله (شاپورخواست)
منبع: كتاب خرم‌آباد شناسي، سيد فريد قاسمي، انتشارات افلاك، جلد دوم، صفحات 14 تا 19
 
نام‌هاي قديمي محلات، خيابان‌ها و ميادين خرم‌آباد

نامگذاري كوچه‌ها، محله‌ها، خيابان‌ها و ميدان‌ها در خرم‌آباد ابتدا به وسيله‌ي مردم انجام شد. حضور يك شخص، يك فاميل، يك صنف و ... در يك كوچه يا محله موجب مي‌شد مردم آن كوچه يا محله را به آن نام بشناسند و نامگذاري كنند مانند كوچه رئيس ياور يا کوچه سلاحورزي‌ها در پشت بازار يا حسين‌شل در درب دلاكان.
نامگذاري خيابان‌هاي خرم‌آباد به وسيله‌ي دولت در عهد رضاشاه آغاز شد. (خرم‌آباد‌شناسي، جلد 2 سيدفريد قاسمي)
توصيه مي‌كنيم حتماً 4 جلد كتاب خرم‌آبادشناسي را مطالعه نمائيد. آقاي قاسمي با اين مجموعه همچون ساير آثارش نظير تاریخ خرم‌آباد، لرستان‌پژوهي، شقايق و ... براي ديارش سنگ تمام گذاشته است.

لرستان و برادران امیدوار!

تعطيلات نوروز امسال، فرصتي دست داد تا چند روزي عازم سفر شوم. اگر چه 5 روز بيش‌تر طول نكشيد، اما خيلي‌ خوش گذشت.
در دل سفر كوتاه من، سفري طولاني نيز نهفته بود! يكي از طولاني‌ترين سفرهايي كه ايراني‌ها تا به حال داشته‌اند!
هنگام گردش در مجموعه كاخ سعدآباد تهران، از موزه‌ي "برادران اميدوار" هم ديدن كردم.
كتاب "سفرنامه برادران اميدوار" را حدود سال 1364 براي اولين بار در بين كتاب‌هاي كتابخانه پدرم در خرم‌آباد پيدا كردم. ابتدا محو تماشاي عكس‌هاي آن شدم. تصاوير از ملل، قبايل، زمام‌داران، حيوانات و ... كه متأسفانه اين كتاب قديمي اواخر دهه 60 پاره پوره شد و از بين رفت!
حدود 6 سال قبل، نسخه‌اي جديدتر از اين كتاب كه البته نسبت به نسخه‌ي قبلي كم‌حجم‌تر نشان مي‌داد و مي‌توان گفت خلاصه شده بود را از كتاب‌فروشي صارمي (مرحوم احمد صارمي‌راد) در خيابان مطهري خرم‌آباد خريدم.
اينك در نخستين روز سال 1394 توفيقي دست داد تا از نزديك موزه‌ي برادران اميدوار در كاخ سعدآباد تهران را از نزديك ببينم. خاطرات دوران كودكي به نوعي برايم تداعي شد.
نكته‌ي جالب توجه اين كه هنگام ورود به مجموعه سعدآباد، نفراتي كه قبل و بعد از من از طريق سيستم ديجيتال ورودي مجموعه، مشغول رزرو بليط ورود بودند، استان محل اقامت خود را لرستان ثبت كردند و اين نشان مي‌داد كه هم‌تباران من در آن روز، سهمي عمده از بازديد از اين مجموعه‌ي تاريخي را داشتند. 

من در كنار ماشين سيتروئن و موتور برادران اميدوار- موزه سعدآباد در كنار اتومبيل سيتروئن و موتور برادران اميدوار- موزه سعدآباد تهران (يكم فروردين 1394)

همراه با پسرم (حاج اميرحسين جايدري)